De leraar stelt een vraag en de leerling geeft een antwoord

Hoe praten wij over emoties?
januari 24, 2016
Stalpalen voor ezels
februari 7, 2016
Laat alles zien

De leraar stelt een vraag en de leerling geeft een antwoord

Foto: Hans Troost

In dokusan is dat de essentie binnen het zen ritueel. De leraar stelt een vaak vreemde vraag aan de leerling met de bedoeling om de leerling in een andere wijsheid te brengen. Geen logica maar wijsheid, geen kennis maar weten, geen snappen maar inzicht. Dat brengt met zich mee dat de leraar vaak het antwoord van de leerling moet afwijzen omdat het voortkomt uit een logisch nadenken en daarmee het gangbare patroonmatige denken volgt. De koan studie – daar gaat het in deze context om – vraagt van de leerling zijn normale denkpatronen los te laten om vanuit een ervaring tot een ander inzicht te komen. De vraag van de leraar is bijna altijd cryptisch, metaforisch en gesteld vanuit een ervaringsgerichte kennis. Dat houdt in dat de leraar zelf ook binnen de gewenste ervaring met zijn meester tot dat inzicht heeft moeten komen.

Het antwoord van de leerling is echter nooit cryptisch of metaforisch maar altijd concreet, helder en ervaringsgericht. Het mag een gebaar zijn, een houding of een helder antwoord. Het geeft blijk van een diep gevoeld begrip van de vraag en de strekking van het antwoord in het leven van de leerling. De leerling laat hiermee zien dat hij erkend en begrijpt wat de weg is waarop hij of zij dient te gaan.

In die zin is dokusan een enorm hulpmiddel om tot verlichting te komen. Onze patronen, opvattingen, vastgeroeste overtuigingen en gewoonten zijn allemaal manieren om de wereld waarin we leven in een vorm van controle te kunnen ervaren. Daarmee zien we een werkelijkheid die er niet is, houden we vast wat feitelijk stromend en vergankelijk is. Dan leven we in de schaduw van wat is.

Binnen dokusan stelt de leraar een vraag. Wat brengt dit bij je teweeg? Wat doet het met je als het antwoord niet is wat de leraar zoekt? Wat voor een leerling ben jij?

De leraar stelt een vraag en de leerling geeft een antwoord ! Wat is de waarde van een emmer zonder bodem?

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp

7 Comments

  1. Rita schreef:

    Een emmer zonder bodem kan meer verwerken dan een emmer met bodem want die loopt op den duur over.

  2. Sjaak schreef:

    Voorkomen van overlopen. Hoe doe je dat en wat doe je dan concreet? Rita, hoe doe jij dat?

  3. Cilie schreef:

    Een Koan bestuderen is eigenlijk jezelf bestuderen. Daar kom je van alles in tegen van jezelf in relatie tot je omgeving. Heel leerzaam vind ik.

  4. Saskia schreef:

    Dat ligt er helemaal aan welke waarde jij er aan wilt geven.

  5. Edith schreef:

    Hij heeft geen waarde, gewoon weggooien!

    • Sjaak schreef:

      Dat kan maar dan gooi je ook de koan weg. Probeer eens de emmer op een andere manier te beschouwen.