Foto: Kees van Es

Linji Lu een zenmeester uit het jaar 840 had nogal bijzondere uitspraken. Je zou hem de Nietzsche van zijn tijd kunnen noemen. Zoals ook Nietzsche deed, verbrijzelde Linji Lu met een hamerslag de gangbare opvattingen van de samenleving in zijn tijd. Deze mensen hebben we nodig om ons wakker te schudden en uit onze vaste patronen van denken te stoten. Soms zijn we in ons denken net makke schapen die de ander volgt zonder echt te weten of dat wel de goede richting is.

Terug naar Linji Lu. In de zen les van maandag proberen wij te leren van deze grote Zen meester uit de Rinzai traditie. In een van zijn uitspraken zegt hij: “Hier, in deze naakte homp rood vlees, is een ware mens zonder rang of stand. Elk moment gaat hij de poorten van jouw gelaat in en uit. Als er onder jullie iemand is, die dit nog niet wist: Kijk dan, kijk dan!”

Kennelijk gaat het hem om die ware mens. Een mens zonder rang of stand, zonder titels, afkomst, opleiding, geen werkloosheid, geen vluchtelingstatus, geen succesvolheid, geen gefaald zijn, geen uitschot, geen crimineel, geen niet-crimineel, geen oud of jong, nee geen enkel etiket kan je er op plakken.

Elk moment gaat deze ware mens onze poorten van zintuiglijk waarnemen het hoofd binnen. Maar kennelijk gebeurt er dan iets waardoor die ware mens verandert in een goed of slecht mens, een succesvolle zakenman dan wel huissloof, naar een vluchteling of autochtoon, naar een nuttig en niet nuttig mens. Kortom, ergens in ons hoofd doen wij iets in dat waarnemen. Linji Lu nodigt ons uit om echt te kijken en te zien dat in dat naakte homp vlees altijd een ware mens schuil gaat. Als die ware mens gezien kan worden, is er geen jij en ik meer, geen wij – zij, geen west en oost, geen verschil. Dan zijn we één. Om de voeten na dit besef weer even op de grond te doen plaatsen, eindigde Linji Lu op zijn eigen wijze: “Deze ware mens zonder rang of stand: wat een brok mest!” Haal je dus niets in je hoofd en kijk alleen maar. Dat is best lastig!

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp