Een fuik van angst
april 29, 2018
De Zendo als een stookplaats
mei 27, 2018
Laat alles zien

A real mindfuck

Binnen het boeddhisme wordt veel aandacht besteed aan het denken. In hun filosofie beschouwen zij het denken als een zintuig. Geen vijf zintuigen maar zes zintuigen hebben wij tot onze beschikking. Je zou kunnen zeggen dat elke zintuiglijke waarneming iets binnen het fysieke domein in beweging zet. Dus binnen je huidgrenzen zijn allerlei sensaties actief die een beweging veroorzaken. Op subtiel niveau kan dat een verhoging van de hartslag zijn – je denkt aan iets spannends – maar ook kan het de auto zijn die van rechts komt en jij niet verwachtte. Je schiet in een reactie en doet hopelijk dat wat nodig is om een botsing te voorkomen.

Dat het denken ook bij die zintuiglijke groep hoort is in het westers denken redelijk nieuw. René Descartes gaf in onze geschiedenis de aanzet om het denken op een hoger plan te plaatsen: “Ik denk dus ik besta”. Het heeft er onder andere voor gezorgd dat het denken een bovenmatige waardering heeft gekregen. Onze opvattingen, meningen, opinies en waarheden – zo is het – worden gekoesterd. We roepen dan dat we het hart op onze tong hebben liggen of dat we zeggen waar het op staat (…). We zijn ermee versmolten en het is onderdeel van ons IK. Selectieve perceptie is een begrip in de psychologie wat inhoudt dat wij veel discrimineren in wat wij toelaten binnen ons bewustzijn. Wat niet past in onze opvattingen zien we feitelijk niet. In die zin is ons IK een samenraapsel van meningen, opvattingen, afkeren en begeertes die uiteindelijk een vernauwing en verkramping oplevert. Het geeft ons een venster naar de wereld waardoor wij een wereld zien die overeenkomt met wat wij vinden en waar we onze identiteit aan verbinden.

Laten we eens kijken wat Joko Beck hierover te zeggen heeft:

De gedachten brengen emoties voort en we raken nog meer in de war. Iedere emotionele verwarring wordt veroorzaakt door gedachten. Wanneer we een persoonlijke investering (aandacht geven) doen in onze gedachten scheppen we het ‘IK’ en begint ons leven spaak te lopen. Zen beoefening is het benoemen van onze gedachten om de investering er weer uit te halen. Als we lang genoeg zitten kunnen we onze gedachten zien als louter zintuigelijke impulsen. Eerst denken we dat onze gedachten echt zijn en daaruit creëren we de egocentrische emoties en daar scheppen we weer de barrière uit die ons verhindert het leven te zien zoals het is.”

Zen beoefening is de weg om hier los van te geraken. Het is de weg naar een dé-fusie met je gedachten. Je bent die gedachte niet maar je observeert dat je die gedachten hebt en je merkt dat die gedachten veel in beweging zet.  Je ziet een reclame en je merkt dat je het ook wilt hebben maar je bent die emotie en gedachte niet. Je observeert je denken en merkt dan dat het niet alleen maar rationeel en verstandig is. Daarom wordt zen ook wel mentale fitness genoemd.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp

Comments are closed.