Een beroemd verhaal over Zenmeester Ikkyu gaat als volgt:
“Een man trad uit de menigte naar voren en sprak tot Zenmeester Ikkyu: ‘Meester, wilt U voor mij opschrijven wat de hoogste, de meest verheven wijsheid is?’
Ikkyu nam meteen zijn penseel en schreef in sierlijke letters: Aandacht.
‘Is dat alles?’ vroeg de man. ‘Zou U er misschien iets aan willen toevoegen?’
Ikkyu nam zijn penseel en schreef het woord twee maal: Aandacht, Aandacht.
De man sprak nu enigszins geïrriteerd: ‘Ik kan maar weinig wijsheid ontdekken in wat U zojuist schreef’.
Toen schreef Ikkyu hetzelfde woord drie maal: Aandacht, Aandacht, Aandacht.
Vertwijfeld riep de man toen uit: ‘Maar wat betekent dat woord aandacht dan eigenlijk?’
Ikkyu antwoordde vriendelijk: ‘Aandacht betekent aandacht’.”
Heb jij ooit geleerd hoe je je moet concentreren? Op school heb je vaak wel gehoord dat je moet ‘opletten’ maar heeft iemand je ooit verteld ‘HOE’ je dit kan doen? Dit ondanks dat het feit dat concentreren belangrijk is in ons leven. Denk maar aan een proefwerk leren, een deadline halen of zelfs een telefoonnummer te herinneren. Veel kinderen bij wie de aandacht vaak afdwaalt worden met medicatie behandeld voor een aandachtstoornis, maar weinig leren hoe je je aandacht kan trainen.
Waarom is aandacht zo belangrijk in de Zen en mindfulness? Aandacht is de eerste stap in bewustwording. Weten wat er NU in je omgaat. Vanuit dit weten kan je de stappen naar acceptatie zetten. En vanuit acceptatie komt eigen regie.
Herkennen, erkennen en accepteren. Drie grote begrippen die de basis zijn van de ‘Zen-momenten’ of ‘mindful zijn’. Deze begrippen starten met aandacht.
We weten allemaal wel (ongeveer) wat aandacht is, maar hoeveel mensen hebben ook aandacht. Niet weten maar zijn. Zoals je met sporten je je fysieke fitheid traint, zo kan je ook je aandacht trainen. De Zen nodigt je uit om je te oefenen in aandacht hebben door onder andere de vaste rituelen zoals de thee-ceremonie. Maar ook de voor de hand liggende, zoals buigen voordat je gaat zitten op je kussen. Hoe vaak ‘vergeten’ we dit?
Ik wil jullie uitnodigen om aandacht te hebben voor wat er NU bij jou gaande is. En dan heb ik het over het meest voor de hand liggend … je lichaam. Hoe voelt je lichaam; warm, koud; ontspannen, gespannen; gevoelig, ongevoelig. Alleen opmerken wat er is en er geen oordeel aan geven. Dat haalt je namelijk weer uit je aandacht voor het ‘hier en nu’. Begrijp je het nog?
Namasté,
Brigitte Ruivenkamp