De reden om te gaan mediteren is vaak gelegen in het feit dat je een bepaalde gemoedstoestand niet meer wilt. Je hoofd zit vol met gedachten, voortdurende korte dialogen die van hot naar her springen. Binnen de zen traditie noemen we die onrustige geest de “crazy monkey mind”.

Het is een rondspringende aap die vanuit verveling, onrust, nieuwsgierigheid of gewoon omdat het leuk lijkt, allerlei laadjes optrekt met daarin een scala van gedachten. Soms hebben de gedachten een onderlinge verbondenheid maar heel vaak springt het van onderwerp naar onderwerp. De wetenschap weet ons te vertellen dat de gemoedstoestand waarin we op dat moment verkeren, een grote bepalende factor is welk soort gedachten geactiveerd worden.

Ben je wat bezorgd, dan kan je eindeloos piekeren of je het wel goed doet, alles wel hebt gecheckt en meer van dat soort herhalende gedachten. Ben je wat onrustig kunnen je gedachten eindeloos blijven fantaseren over wat je allemaal wilt en hoe je dat gaat bereiken. Ben je wat angstig dan krijg je wellicht allemaal gedachten die gaan over de twijfel of je goed genoeg bent, wat de ander ervan gaat vinden en of je niet iets bent vergeten te doen of had moeten doen.

Bij een drukke en onrustige geest is het zaak dat we goed gaan voelen. Niet ons goed gaan voelen maar gewoon goed voelen wat gaande is binnen de grens van ons lichaam. Dat kan je pas echt gaan doen als je accepteert wat er op dit moment zich afspeelt in je lijf en in je geest. Acceptatie is iets anders dan je erbij neerleggen. Je probeert je niet te verzetten, het te vermijden maar probeert met een open houding – als een innerlijke getuige – te schouwen naar wat zich in dat theater van jouw geest en lichaam afspeelt.

Je gaat zitten en haalt een paar keer diep adem; daarna observeer je wat zich aandient: gedachten, lichamelijke sensaties, beelden, allemaal indrukken die zich ergens in vast hebben gezet. Door op deze manier je te richten op wat gaande is, word je langzaam kalm en kan je gaan voelen hoe de spanning in je lichaam vastgehouden wordt.

De volgende fase is dat je terugplooit op jezelf, in verbinding gaat staan met je eigenheid. Onze aandacht is naar buiten gericht, op het vermeende gevaar, risico of verlangen gericht. Ook in onze opvoeding ligt de nadruk op wat onze ouders, de maatschappij, de anderen van ons verlangen. Wij passen ons daaraan aan en schuiven onze eigen behoeften terzijde. Waak kijken we naar onszelf door de ogen van die ander en vervreemden zo van onszelf. Terugplooien op jezelf gaat dan over zachtheid ontwikkelen over wat jij nodig hebt, zelfzorg vanuit een milde en zorgzame innerlijke blik.

Pas als de blik gericht is geweest op wat je zelf nodig hebt – niet vanuit een ego behoefte maar vanuit de kern van je zijn – je je eigen authenticiteit hebt teruggevonden, kan je weer de verbinding maken met de ander en relaties aangaan. Liefde voelen en liefde geven. Deel uitmaken van wat meer en groter is dan onszelf. Mens-zijn. Calm, Center en Connect is de directe opbrengst van zen meditatie training.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp