Geen hindernissen in de geest
mei 30, 2021
De training naar verlichting (2)
juni 16, 2021
Laat alles zien

De training naar verlichting (1)

In mei zijn we begonnen te spreken over het begrip Vrijheid. We hebben gezien dat de mate van vrijheid samenhangt met de mate waarin wij om kunnen gaan met de verschillen. De menselijke neiging is namelijk om de werkelijkheid te ordenen, te begrijpen en beperkt te maken: hiermee maken we een werkelijkheid die er feitelijk niet is (Makyo). De weg naar Verlichting (Kensho of Satori) is niets meer dan het opheffen van die beperking en volledig open staan voor wat zich aandient. Het werk wat daarvoor gedaan moet worden is een training van aandacht, mildheid en vasthoudendheid.

De komende weken gaan we de lessen van de zenmeester Baldwin Schreurs tot ons nemen. Hij is opgeleid in het klooster in Engeland en heeft in 2017 de graad van Zenmeester ontvangen. Hij geeft zo nu en dan teisho’s in Utrecht en Groningen.  Deze week beginnen we met de 7 factoren van Verlichting.

Zenmeester Baldwin Schreurs:

Het boeddhisme is een leer die na de dood van de Boeddha omstreeks het jaar 486 v.Chr. voor honderden jaren mondeling is doorgegeven. Pas rond het jaar 35 v. Chr. werden in Sri Lanka de eerste teksten op palmbladeren neergeschreven. Je kan aan de geschreven teksten nog altijd zien dat ze uit een orale traditie komen. Er zitten bijvoorbeeld veel herhalingen in en ook wordt veel gebruikt gemaakt van numerieke rijtjes zoals de ‘3 juwelen’ (Boeddha, Dharma en Sangha), de ‘4 Edele Waarheden, de ‘5 hindernissen’, de ‘7 factoren van verlichting’, enz. Die rijtjes waren makkelijk te onthouden en boden een beknopte samenvatting van de belangrijkste leerstellingen van het boeddhisme.

In dit artikel wil ik wat dieper ingaan op wat de 7 factoren van verlichting worden genoemd. De 7 factoren van verlichting zijn te vergelijken met het achtvoudige Pad. Om onze beoefening tot vrucht te laten komen, benoemt het achtvoudige Pad 8 aspecten van de beoefening die we tot ontwikkeling moeten brengen: inzicht, denken, spreken, handelen, levensonderhoud, inspanning, aandacht en meditatie. De één volgt uit het ander, ze werken allemaal samen en ondersteunen en versterken elkaar. Zo zal inzicht tot uiting komen in wat we denken en zeggen, enz. En is aandacht en meditatie niet echt mogelijk als er niet een inspanning wordt geleverd. Alhoewel binnen de Zen traditie minder gebruik wordt gemaakt van deze wat analytische beschrijvingen van de beoefening, kan het toch heel behulpzaam zijn om deze traditionele analyses zo nu en dan te bestuderen.

De 7 factoren van verlichting kan je zien als een uitgebreidere versie van aspect 6, 7 en 8 van het achtvoudige Pad; juiste inspanning, juiste aandacht en juiste meditatie. Tezamen met de andere 5 aspecten leidt de beoefening van deze 7 factoren naar juist inzicht, dat de ontwaakte staat van verlichting is. En net zoals bij het achtvoudige Pad volgt de ene factor uit de andere, werken ze allemaal samen en ondersteunen en versterken ze elkaar.

De 7 factoren van verlichting zijn:

  1. aandachtigheid
  2. onderzoek naar waarheid
  3. energie
  4. vreugde
  5. kalmte
  6. concentratie
  7. Gelijkmoedigheid

Comments are closed.