Tara Brach heeft het in haar leringen heel vaak over de wijze waarop wij in meditatie gedragen worden door twee vleugels: de ene gaat over de opmerkzaamheid en de ander gaat over het ontwikkelen van mededogen. Een wederzijds versterkend proces: ervaar je mededogen dan ben je meer opmerkzaam en als je in je meditatie opmerkzaamheid oefent, is het makkelijker om je gevoel van mededogen te gaan ervaren.

Mededogen betekent: zijn met, voelen met, meeleven met. Vroeg-boeddhistische teksten omschrijven mededogen als het trillen van het hart, een diepgewortelde, innerlijke tederheid wanneer je wordt geconfronteerd met lijden.

Iemand die de volheid van mededogen heeft gerealiseerd en die vanuit mededogen leeft, wordt in de boeddhistische traditie een bodhisattva genoemd. Het pad en de lering van de bodhisattva is dat ons natuurlijke gevoel van mededogen tot bloei komt als we ons hart openstellen voor lijden.

Het streven van een bodhisattva is even eenvoudig als krachtig: “Dat alles in het leven mag dienen om mededogen te laten ontwaken.” Mededogen is de essentie van totale acceptatie.

Vanuit mededogen en totale acceptatie kan je in actie komen – niet vanuit angst en woede – maar vanuit een keuze die gebaseerd is op verbinding met jezelf en de ander.

“Alles in het leven zou mogen dienen om het mededogen te laten ontwaken”. Dat is niet de staat waar de wereld, jij en ik meestal in verkeren. Op het moment dat we in boosheid, irritatie of zelfs woede komen of de andere kant zorgelijk, bang of angstig worden is het onze opdracht om niet versmolten te geraken met die emoties.

Inzicht hebben in dat proces wil zeggen dat je je bezigheden stopt en naar binnen keert; opmerkzaam zijn naar hetgeen zich daarin aandient. Vanuit die aandacht is het de beoefening om uit te reiken naar liefde en mededogen: er helemaal bij zijn, mee voelen met de ander of jezelf, doorzien dat het lijden een manier is om met pijn en ongemak om te gaan.

De middeleeuwse Iraanse soefi dichter Hafiz gaf ons een wijze raad:

Geef je eenzaamheid
niet zo snel prijs.
Laat haar dieper in je snijden.
Zij zal je doen gisten en rijpen
zoals maar weinig menselijke en goddelijke
ingrediënten dat kunnen.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp

Met dank aan Tara Brach en haar boek:
“Het leven liefhebben door acceptatie”