Je verhouden tot de Leegte
mei 25, 2021
De training naar verlichting (1)
juni 9, 2021
Laat alles zien

Geen hindernissen in de geest

Twee avonden hebben we gesproken over Vrijheid en hoe lastig het is om die vrijheid in je leven te integreren. Voortdurend komt de menselijke neiging dominant naar voren om de wereld zoals wij die waarnemen in te delen in samengetelde delen. Een breed en op elkaar afgestemd verhaal geeft vorm aan wie je denkt dat jij bent. Dit samenstellen, benoemen en waarde geven, kan je zien als een groot aantal gestolde, fysiek geworden ervaringen. We kijken naar het nu en de toekomst met ogen die gevormd zijn door het verleden. Het is dus niet eenvoudig om je hiervan vrij te maken. We noemden dat Makyo, de begoocheling waarin wij gevangen zitten.

In Zanmai zitten betekent dat je voorbij al die gedachten, gevoelens en fysieke gewaarwordingen gaat en in een innerlijke verstilling terecht komt. Het overkomt je, je kan er niet naar streven. Je zou kunnen zeggen in deze fase binnen de zen training: “Zen vraagt om beoefening, niet om iemand die zen beoefent.” Jezelf vergeten is misschien wel de moeilijkste, de laatste hindernis in de geestelijke beoefening.

De Leegte die dan optreedt wordt met een mateloze intensiteit tegemoet getreden. Dingen, gebeurtenissen en handelingen worden niet langer geordend omdat er geen orde is waarin je het kan plaatsen. Er is slechts een intieme, zachte en intense omgang met alle dingen. Alles wat je tegenkomt wordt met een ongekende nieuwgierigheid tegemoet getreden. De werkelijkheid wordt gekenmerkt door voortdurende ‘nieuwheid’; want alles wat ontstaat wordt weer uitgewist om opnieuw te ontstaan. ‘Every day, every moment a beginners mind’. Alles heeft een onderlinge samenhang en met één blik zie je die samenhang.

Nico Tydeman zegt hierover: “Leegte betekent niet alleen dat alles bestaat in wederzijdse afhankelijkheid maar dat dingen, situaties en mensen elkaar niet hinderen in dit bestaan. Fundamenteel gezien zijn er geen belemmeringen maar slechts oorsprong verwekkende levenschenkende elementen. Alle verlangens zijn uitgeblust; zelfs de gedachte aan volmaaktheid is spoorloos verdwenen.”

In een interview zei de Dalai Lama eens dat de Chinezen weliswaar zijn vijanden zijn, maar dat hij dankzij zijn ballingschap pas echt in praktijk kon brengen wat het boeddhisme bedoelt met wijsheid en mededogen.

Een zen gedicht drukt het op de volgende manier uit:

Sterf terwijl je leeft,
Wees volledig dood,
Doe wat je wilt,
Alles is goed.

2 Comments

  1. Hélène schreef:

    Wat een apart gedicht.
    Zelf denk ik dat gevoel met zitten op mijn kussen of bankje kan ontstaan.

    Echter in het dagelijkse leven weet ik dat “doe wat ik wil” niet altijd zal kunnen lukken.

  2. Frans schreef:

    Mijn ervaring.
    Om te sterven terwijl je leeft is een hele uitdaging, want sterven betekent los laten. Daar is veel moed voor nodig. Maar als ik dat doe kan ik door het sterven voluit leven, omdat ik niet wordt gehinderd door mijn gedachten, ervaringen en alles wat zich in mij heeft opgestapeld, maar heb los gelaten. Met een brede glimlach de markt op.