Omdat het leven van waarde is ontwikkelen wij zorg in het omgaan met de dingen, personen (anderen) en met het eigen bestaan. Die waarde aan het leven is een wezenskenmerk van de menselijke existentie. Het geluk verklaart de zorg. Geluk is ten diepste een lichamelijk geluk, niet-onverschilligheid voor het eigen bestaan, hechting aan het leven, , een liefde voor het leven, aanvankelijk op een puur zintuiglijke wijze, zo zegt Levinas.
De term ‘behoefte’ duidt op dit nabije, alledaagse. Levinas gebruikt in verband met genieten nooit de veel krachtiger term ‘begeerte’. Hij geeft aan dat de begeerte vooral wordt ervaren als een gemis van datgene wat in de toekomst hopelijk vervuld zal worden. Genieten is gekoppeld aan de behoefte. De behoefte is verbonden met wat nu of straks bevredigd kan worden: ik heb trek en er is een volle koelkast, ik heb dorst en er is een café om de hoek, ik wil ontspannen met een boek en dat kan vanavond. Genieten is tellen van mijn zegeningen, die mij in al hun rijke eenvoud nu kunnen toevallen.
Wie geniet – geluk ervaart – is als een rijke die een kostbare schat bezit, on-geluk – een tenietdoening van het geluk – is dan als een inbreker die huishoudt in dat meest persoonlijke bezit. Mijn kwetsbaarheid wordt dus bepaald door mijn genieten. Mijn lijden wordt veroorzaakt door de hechting aan het leven zoals ik dat ervaar. Wie loskomt van die hechting komt ook los van het lijden. Belangrijk is om hierin het verschil te zien van hetgeen het boeddhisme als begeerte ziet en datgene wat Levinas als genieten beschouwd.
Levinas streeft een onthechte onthechting na. De onthechting ligt dan in het gegeven dat ik niet verslaafd ben, niet gekluisterd ben aan mijn genietingen maar er vrij van sta, dat wil zeggen: heer en meester ben over mijn genieten. Iets wat het genieten alleen maar ten goede komt. Waar het om gaat is kwaliteit van leven, maar er is geen genieten zonder kwetsbaarheid, geen onafhankelijkheid zonder afhankelijkheid. Het genieten is primair een zintuiglijk, lichamelijk gebeuren. Het is aan ons – de mate waarin wij de onafhankelijkheid vorm hebben gegeven – of wij bij veel of weinig situaties kunnen genieten. Het ligt voor onze neus maar zien wij het ook?
Zo is genieten alles wat ik er uiteindelijk onder wil verstaan. Als ik mijn geluk te ver in de toekomst plaats, dan zie ik minder wat telkens voor het grijpen ligt. De koan over de man die achtervolgt wordt door een groep tijgers en hem over de rand van de afgrond doet gaan, geniet omdat hij de aardbei ziet hangen en in zijn mond stopt terwijl hij loslaat…
Het genieten dringt zo mogelijk in alles door, ook zoals gezegd tot in de ziekte, tot in het ongeluk, zodat zelfs ongeluk nog een vorm van geluk kan bevatten. Je hebt een verstopping in je darmen, constipatie en daardoor veel kramp en pijn; eindelijk kan je een wind laten en geniet je van de ontspanning die dit oplevert. Zo dicht bij huis ligt het geluk.