Binnen de Zen meditatie is het van groot belang dat je steeds beter gaat begrijpen wat je eigenlijk echt wilt. Dat klinkt raar want je zou mogen verwachten dat juist wij, hier in het rijke westen, zo ongeveer wel weten wat we willen. Echter, binnen dit begrip – weten wat je wilt – gaat het niet over welke vakantiebestemming je gaat kiezen of welke auto je uiteindelijk wilt gaan kopen; het gaat over andere zaken. In dat kader hebben we het deze week gehad over het begrip ethische integriteit. Het is het innerlijke kompas waar je op afstemt. Om af te kunnen stemmen op dat kompas dien je wakker te zijn. Wakker zijn wil zeggen ‘bewust van wat er nu aan de orde is’. Haast hebben, ergens begeertevol naar zijn, op iets of iemand irritatie voelen zijn allemaal gemoedstoestanden die je afhouden van het wakker zijn. Het brengt een afgeslotenheid tot stand ten opzichte van die ethische integriteit, dat innerlijke kompas.

Binnen dat innerlijke kompas vind je de drijfveren waar het bij jou eigenlijk over gaat; dat zijn nooit de normen die voortkomen uit die waarden. Zo hebben we vele regels in ons gezin die dienend zijn aan de waarden die we feitelijk nastreven. Geen telefoon aan tafel is geen waarde maar een norm om te komen tot een respectvol samenzijn in harmonie naar elkaar toe, een waarde. Een conflict aangaan omdat de telefoon weg moet, gaat meer over macht en een ordeningsprincipe – wie is hier de baas – dan over het bewaken van een waarde. Afstemmen op dat innerlijke kompas is een belangrijke zaak want het brengt ons steeds weer dicht bij wie we zijn.

In de wekelijkse zen avonden proberen we stil te worden om te leren de turbulente gedachten in ons hoofd te observeren met een milde innerlijke blik. Vanuit die leegte, dat schouwende bewustzijn, waar geen onderscheidende gedachten zijn, kijken we naar dat enorme drukke pakhuis van gedachten. We brengen onszelf in een rechte houding, de blik schuin voor ons, tellen de uitademing van 1 – 10 en observeren onze gedachten. Vanuit dat principe bestaat er geen slechte meditatie; je hoeft niets stil te leggen, je hoeft niet leeg te worden, je kijkt slechts met een milde blik naar die drukte in je hoofd. Op het moment dat we niet meer bewust aan het waarnemen zijn, worden we de gedachte en zijn we ermee versmolten. Keer terug naar je adem, en stel vast dat je gedachten hebt en ze niet bent.

Vanuit deze oefening wordt je steeds beter in staat gesteld om wakker te zijn, om je bewust te worden van het huidige moment. Ethische integriteit geeft je de kracht om een heden te omhelzen dat én aan onherroepelijk verleden vastzit én tegelijkertijd vrij is voor een onbepaalde toekomst. Elk moment is dus ook een kans om te creëren, te scheppen. Dan is het hebben van een innerlijk kompas om jouw Noorderster vast te houden, van groot belang.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp