De tijd bestaat niet
juni 8, 2022
Niets bijzonders …
juni 22, 2022
Laat alles zien

Het merg van zen

Shunryu Suzuki geeft in zijn boek ‘met zen beginnen’, een uiterst praktische richting om ongeacht wat ons overkomt in het leven, een zekere gelijkmoedigheid te ervaren zonder dat dit gevoelloos is of ervaren kan worden als ontkenning van wat er is. Hij legt de nadruk op een goede houding van lichaam en geest in de zazen houding om op die manier de dingen, aangenaam en onaangenaam, te nemen zoals ze zijn.

Volgens de geschriften (Samyuktagama-soetra 33)  zijn er vier soorten paarden: uitstekende, goede, matige en slechte. Het beste paard loopt, nog voordat het de schaduw van de zweep heeft gezien, langzaam of snel en naar rechts of links, precies zoals zijn menner het wil. Het op een na beste paard loopt net zo goed als het eerste, net voordat de zweep zijn huid raak. Het derde loopt als het de pijn in zijn huid voelt en het vierde loopt pas nadat de pijn tot in het merg van zijn botten is doorgedrongen. Je kunt je wel indenken hoe moeilijk het voor het vierde paard is om te leren goed te lopen.

Als je van mening bent dat het de bedoeling van de zen beoefening is om een van de beste paarden te worden, dan krijg je het heel moeilijk, want dat is niet de juiste opvatting. Als je vastbesloten bent in de grote geest van de Boeddha zazen te beoefenen, zul je merken dat het slechtste paard het meest waardevolle is. In je grootste onvolmaaktheden zal je geest de basis vinden om te blijven zoeken naar de ware weg.

Wie gemakkelijk een volmaakte lichaamshouding aanneemt, heeft meestal meer tijd nodig om de ware weg van zen te vinden, om het ware gevoel voor zen te krijgen, om het merg van zen te ontdekken.

Onze samenleving zou collectief getypeerd kunnen worden als een intense intrinsieke drive van een ieder om het beste paard te willen zijn. De innerlijke toestand die dan ervaren wordt is vluchtig, vergelijkend naar anderen en leidt vaak tot een zekere vorm van frustratie en teleurstelling. Feitelijk lijken we vaker op het slechtste paard, een mens die pas leert als de omstandigheden hem of haar dwingen stil te vallen. Dat stil vallen gaat gepaard met een kleine of grote crisis waarin nieuwe keuzes gemaakt kunnen worden.

Zazen beoefenen is het trainen van het lichaamsbewustzijn. Weten wat zich binnen de grenzen van je huid afspeelt; ontvankelijk zijn voor de nuances daarin en dat wat je aantreft niet koppelen aan een streven, oordeel of afkeer maar schouwend benaderen. De ‘kleine geest’ – het denken vanuit een conceptuele werkelijkheid – dwingt je bijna tot een betekenisgeving, gekoppeld aan je identiteit.

De patronen van ons denken zijn de rasters in een weide waarin wij ons kunnen en mogen begeven. Vrijheid ontstaat als die hekken losgelaten worden en je je steeds beter leert te onthechten van wie je denkt te moeten zijn. De valkuil bij zazen is dat we geneigd zijn het met een label vast te zetten: goed en fout, rustig of druk, beweeglijk of verstild. Als je voortdurend oefent, zowel in aangename als in onaangename situaties, zul je het merg van zen verwezenlijken en je de ware kracht ervan eigen maken.

Comments are closed.