De komende maanden zullen we de zenmeester uit de USA Dennis Genpo Merzel nader bestuderen door de teisho’s in het teken te plaatsen van zijn boek “De weg van de mens”.

De meest gestelde vraag die de historische Boeddha, Siddharta Gautama, zich ook stelde is universeel voor vele mensen van alle tijden uit alle culturen. Het is de vraag wie jij bent.

Wie ben ik? Wat doe ik in dit leven?

Het is een complexe vraag die geen simpel antwoord heeft. Het is een vraag die dwars door alle conditionering heen kan gaan en een intrinsieke twijfel kan blootleggen.

In onze maatschappij – de westerse wereld – hoor je voor je 30ste toch wel enigszins te weten wie je bent. Zo niet dan is dat wel raar. De aanwezige twijfel die daar toch over gaat wordt makkelijk weggeduwd en verdrongen. Allerlei manieren worden ontwikkeld om de vraag ‘in control’ uit beeld te houden. Vaak is het een bepaalde gebeurtenis, een situatie, het verlies van iets belangrijks, noem het een crisis, die ons door elkaar schudt. We staan te trillen op onze grondvesten. Die grondvesten kunnen instorten – de crisis wordt dan vol ervaren – omdat je merkt dat je zekerheden op drijfzand zijn gebouwd.

We beginnen naar iets te zoeken waar we op kunnen bouwen, iets waarachtigs. Iets wat sommigen waarheid noemen of boeddha. Waar kunnen we deze boeddha of waarheid vinden? Je kan een leraar zoeken, waar je een tijdje mee optrekt. Maar als je denkt dat je iemand of iets buiten jezelf gevonden hebt, waar je op kunt leunen, zal uiteindelijk blijken dat je daar niet veel mee opschiet.

Het is verleidelijk om je blind te staren op een perfect wezen, vooral als die persoon overleden is en geen afbreuk kan doen aan dat beeld. Het is heel lastig om je te realiseren dat het fundamentele probleem juist is dat je probeert perfect te worden terwijl je dat al bent. Als je perfect bent, maar de hele tijd bezig bent te proberen perfect te worden, wat klopt er dan niet? Het proberen!

Dus als je realisatie probeert te bereiken – verlichting, bevrijd willen zijn – creëer je alleen maar meer lijden, onrust en ontevredenheid voor jezelf. Omdat we ons geïdentificeerd hebben met het ego – daar IK tegen zeggen – zijn we bijna niet in staat te zien dat we ons IK baseren op gestolde ervaring, op een leergeschiedenis die voor een belangrijk deel gevormd is in onze kindertijd. Een tijd waarin we afhankelijk waren en opgevoed werden om te voldoen aan een bepaald gangbaar en gewenst beeld.

De boeddha leerde ons dat we al perfect zijn en dat verlichting gaat over die intrinsieke altijd aanwezige perfectie. Vanuit dat perspectief leren kijken naar je imperfectie, naar je worsteling, is het realiseren van je ‘ware natuur’. Het verlangen is de motor op die zoektocht terwijl je ook weet dat zoeken de onrust veroorzaakt. Een belangrijk gegeven is dat je nu weet dat de oorzaak van jouw lijden, de onrust en de ontevredenheid in jou zelf rust. De weg van de mens; elk van ons moet het pad gaan en net zolang zoeken tot we ons herinneren wie we zijn.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp