Verdriet doet zich voor als we een gemis of een dreigend gemis ervaren. Binnen de zen les hebben we een korte inventarisatie gemaakt op welke wijze verdriet lichamelijk voelbaar is. Het was opvallend dat velen voorbeelden hadden waarbij het verdriet diepe indruk op hen gemaakt had, met name door het fysieke aspect ervan. Ook de andere kant van het spectrum werd ervaren: sommigen werden eerder kwaad of machteloos dan verdrietig. Als je op dit moment naar het nieuws kijkt dan krijg je vele situaties voor ogen waar je een zeker verdriet gewaar kan worden. Toch nodigen wij binnen de zen je uit om het klein te houden en heel dicht bij jezelf.

Waar in jou zit het verdriet? Mag dit verdriet er zijn of probeer je het van alle kanten een beetje te negeren en te overschreeuwen door vooral actief te zijn en dingen te gaan doen? Vele mensen hebben rondom zich – om hun nek, in de tas, in het huis – een voorwerp waarmee zij hun persoonlijk verdriet symboliseren. Een soort talisman die je bij een bepaald gevoel brengt als je het vastpakt, ziet of hoort. Het brengt ons dan in een gebied waar je stil kan worden om zodoende het verdriet te ervaren.

Tijdens de zazen – zitten in stilte – proberen wij de blik naar binnen te richten en gewaar te worden wat zich in ons afspeelt. Soms is het dan alsof je laag voor laag moet afpellen om te komen waar je hele systeem al weet van heeft maar jij in jouw denken nog onbewust van bent. Je ervaart een bepaalde onrust, je denken schiet alle kanten op er lijkt geen eind aan te komen. Als je de aandacht richt op dat denken en het beschouwt als voorbij trekkende wolken zonder je met de inhoud ervan te bemoeien, kan het gebeuren dat je verder komt en gaat ervaren wat er nog meer in je resoneert.

Dan kan het zijn dat je merkt dat je ergens een stil verdriet over hebt. Een gemis waar je niet al te lang bij bent blijven stilstaan. Je had toen de gedachte dat het toch niet anders zou worden dus ben je maar gewoon de draad gaan oppakken en door gegaan. In zekere zin is dat een mentale conclusie die geen recht doet aan je gevoel. Het is nog een bubbel waar je nog iets mee moet. Doe je dat niet, dan komt het in een andere gedaante terug in je leven. Dat zou best een geïrriteerde man of vrouw kunnen zijn.

Het Paas verhaal gaat over een dergelijk stil verdriet. Een weten en je eraan overgeven zonder het te willen veranderen. Het is een vorm van acceptatie die weinigen van ons gegeven is. Het verhaal is groot en meeslepend en lijkt niet over ons te gaan. Toch ligt daar de betekenisgeving: waar in jou zit het verdriet? Om weer op te kunnen staan en ‘herboren’ te kunnen worden, moeten wij eerst ‘sterven’ en ons verdriet toelaten. Goede vrijdag, het grote kleed scheurt en een nieuw licht stroomt binnen.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp