Foto: Hans Troost

Het ego van anderen is vaak onderwerp van gesprek. Hoe het met ons eigen ego staat is lastiger te bespreken. Het lijkt wel alsof in deze tijd het hebben van een ego overeenkomt met een wat nare en egocentrische eigenschap. Toch hebben we allemaal een heleboel ego’s!

Wat is nu feitelijk de definitie van een ego? Binnen de psychologische literatuur staan boeken vol met verklaringen over dit brede onderwerp. Binnen Zen Voorne volgen we de beschrijving van schrijver Rients Ritskes die een uiterst werkbare definitie heeft geformuleerd: “het ego is het (on)bewuste zelfsturende zelfbeeld wat je over verschillende eigenschappen van jezelf hebt”. Dat betekent dus dat we bij diverse eigenschappen van onszelf in diverse situaties een ander zelfsturend beeld hebben over wat we al dan niet kunnen, willen, weten, voelen en doen.

Het kan dus zijn dat je thuis sterk voor jezelf op kan komen maar op je werk omkomt in werk en niet op tijd aan kan geven dat de workload te veel is. Het kan zijn dat je in je werk met autoriteit en gezag op kan treden maar thuis in een situatie zit van huiselijk geweld. Het kan zijn dat je ergens vaag in jezelf wel een droom hebt over wat je heel graag zou willen maar dat je innerlijke stem tegen je zegt dat jij dat toch niet kan en dat jouw droom niet voor jou mogelijk is. Het ego bepaalt met welke invloed en mogelijkheden jij in het leven staat.

Het ego bevat in feite allerlei impliciete conclusies die je ergens vroeg in je leven hebt getrokken op het moment dat je volkomen afhankelijk was van je opvoeders en nog niet de beschikking had over je denkkracht zoals je die nu wel hebt. Het is best wel raar dat we ons leven nog steeds opbouwen op basis van die (kinderlijke) conclusies over hoe het leven in elkaar steekt en welke invloed wij daar op kunnen hebben. Omdat wij als mensen gebouwd zijn om ons eigen gelijk te zien (selectieve perceptie) worden de destijds getrokken conclusies steeds weer bevestigd en op die manier ontstaan patronen van (typerend) gedrag.

Ontwikkeling gaat over inzicht krijgen hoe het ego voor jou werkt. Maak het transparant en zorg dat je aanspreekbaar bent op jouw opvattingen, ideeën en voorstellingen. Als je merkt dat je ego op bijvoorbeeld uithoudingsvermogen (omgaan met werkdruk) groot is en je leeft in de veronderstelling dat jij veel aan kan, wees dan alert op uitputting en overspannenheid. Als je denkt dat jij veel voor elkaar krijgt, is dat handig om grote dromen te realiseren. Een klein ego (bescheiden en teruggetrokken zijn) klinkt wellicht leuk maar is niet altijd geschikt om je dromen en verlangens te realiseren.

Om steeds meer geluk te kunnen ervaren in je leven, dient het ego functioneel en dienend te zijn aan wat we de ziel noemen: datgene wat we ten diepste willen.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp