Foto: Hans Troost

Elke geuite emotie is een gemiste kans op zelfreflectie! Een provocerende uitspraak waarmee bedoeld wordt dat het zomaar uiten van emoties ook een valkuil kan zijn. In deze tijd waarin het uiten van gevoelens als zeer wenselijk wordt beschouwd is dat nogal een afwijkende uitspraak. Waar het in essentie om gaat is dat ons waarnemingsproces in ons hoofd nogal bijzonder verloopt. De zintuigelijke waarnemingen gaan – in het kader van het overlevingssysteem – eerst langs het impliciete geheugen (emotionele brein) om te controleren of datgene wat in ons waarnemingsveld komt op een of andere wijze gevaar inhoudt. Dit impliciete geheugen is een opslagplaats voor alle indrukken waar op een of andere manier emotie, stress, bij te pas is gekomen. Dus als een waarneming gecontroleerd wordt binnen dat hersendeel, dan checkt het eigenlijk of het op iets lijkt wat wij al eerder hebben meegemaakt. Dit gebeurt op een globale wijze waardoor een beetje gelijkenis al gauw als een ‘hit’ wordt aangemerkt. Het systeem geeft een alarm af en de stress hormoon klieren zetten het lichaam in stelling om te vechten of te vluchten.

Dit alles vindt plaats voordat de waarneming in het nadenkende deel van onze hersenen komt en tot een bepaald besef leidt. In die zin is dat wat wij menen waar te nemen vaak ‘vervuild’ met oude herinneringen die onbewust zijn opgeslagen. Een emotie ervaren op basis van iets wat je in het leven tegenkomt, kan dus ook een opvlammende oude gevoeligheid zijn die mee resoneert met datgene wat je op dit moment tegenkomt.  Vandaar dat jezelf leren kennen een onderdeel is om meer verantwoordelijkheid te kunnen dragen over hetgeen je neerzet in relatie met anderen. Zomaar fel reageren naar een ander, terwijl een oude gevoeligheid de meeste lading teweeg brengt, is niet bevorderlijk voor de verbinding en het contact. Het haalt ook jezelf uit balans en zet een beweging in die zelfs de verkeerde kant op kan gaan.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp