Als kind maak je je los van je ouders, van de symbiose met de moeder, om steeds meer op eigen benen te gaan staan. Het is het proces van de wording van het ‘ik’. Een noodzakelijk proces wat ook met indamming gepaard gaat. Je eigen drijfveren, verlangens en behoeften worden ingedamd en in kaders vormgegeven. Je leeft als individu immers in een collectiviteit en je wordt geacht daar jouw eigen plek in te kunnen nemen. Soms betekent het dat je je los moet maken van de aangeleerde kaders om daarna je eigen weg te vinden. Een verhaal uit de Tao van Poeh van B. Hoff gaat als volgt:

Bij de kloof van Lu stort de grote waterval zich honderden meters in de diepte; de nevel van fijne waterdeeltjes die erboven hangt is kilometers ver zichtbaar. In het kolkende water beneden is nooit een levend wezen gezien. Op zekere dag stond K’oeng Foe-tse op enige afstand van de oever, toen hij plotseling een oude man zag, die in het woelige water heen en weer werd geslingerd. Hij riep zijn volgelingen en gezamenlijk renden zij naar de waterkant om de drenkeling te redden. Maar tegen de tijd dat ze daar aankwamen, was de oude man al op de oever geklauterd en liep, voor zich uit neuriënd, weg. K’oeng Foe-Tse, haastte zich naar hem toe. “U zou een geestverschijning moeten zijn om zoiets te overleven”, zei hij, “maar u schijnt toch een mens te zijn. Wat voor geheime krachten bezit u?” “Niets bijzonders”, antwoordde de oude man. “Ik ben begonnen het te leren toen ik nog heel jong was en bleef oefenen in de jaren dat ik opgroeide. Nu ben ik zeker van het welslagen. Ik ga de diepte in met het water en kom weer boven met het water. Ik volg het en vergeet mijzelf. Ik breng het er levend vanaf, omdat ik mij niet verzet tegen de overmacht van het water. Dat is alles.”

Dit verhaal gaat ook over het overgeven aan die grote stroom binnen in jezelf. Je daar aan overgeven brengt je weer boven. Dat gaat niet zonder angst of verdriet, zonder pijn en dood. Ook controle helpt niet in het indammen van die stroom; controle is in die zin een censuur, een onderdrukking vanuit een waardeoordeel: ‘dit mag wel en dit mag niet’.

Meegeven en bijsturen in contact met je onderbewuste. Voelen van de lichamelijke sensaties, fijnzinnig luisteren naar wat zich aandient, de veranderingen, de gevoelens die zich aandienen met de gedachten als sturende stroom.
Om dit te kunnen dien je reflectief te zijn, stil te durven worden. Het gaat immers over meegeven en bijsturen, over de nuance. Om regisseur te zijn in je eigen leven is er voldoende ‘ik’ kracht nodig om bij te kunnen sturen. Niet te veel want dan verlies je het contact met de stroom van het leven en leef je vanuit controle en macht.

Een fragment uit het gedicht van L. Vroman “Twee gedichten”:

Ik heb vreselijk het land aan begrenzing,
maar niet aan grenzen.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp