In haar boek  (blz 100) geeft Tara Brach aan dat we pijn niet kunnen vermijden, we kunnen wel kiezen of we er onder lijden. Situaties waar we pijn in ervaren zijn talrijk en de vormen waarin het zich aandient zijn zeer divers. Het kan een lichamelijke pijn zijn die we met alle middelen die we in huis hebben proberen te verzachten of zelfs weg proberen te halen en we kennen de emotionele pijn.

Meestal trekken we ons terug uit het huidige moment en in zekere zin vluchten we dan weg of we gaan ermee in gevecht. We worden slachtoffer van de omstandigheden of ontsteken in grote boosheid en verontwaardiging en kiezen voor de aanval.

In die zin is Tara Brach een gids in het landschap waar wij helemaal niet willen zijn. Zij beschrijft in haar boek dat het landschap van pijn en angst verkend moet worden zodat je er bekend mee gaat worden, vertrouwd in raakt en je weg er in weet te vinden.

De gidsen in het landschap van pijn en angst zijn in onze maakbare samenleving bijna niet meer te vinden. We hebben ons teruggetrokken uit allerlei religies en ook de geestelijke gezondheidszorg – onze ziele dokters – zijn gehouden aan afspraken van rendement en diagnose protocollen. We hebben bijzondere namen gegeven aan gedragingen van mensen die we in dat systeem niet meer kunnen helpen. Anti sociale persoonlijkheden, psychopaten, borderliners , allemaal redelijk hopeloze gevallen waar we geen raad mee weten.

Heeft de zen dan een antwoord? Geen oplossing wel een antwoord. Word stil en ga ervaren wat gaande is. Nietzsche zei: “Alles wat ons niet dood, maakt ons sterker”.  Elke keer als wij een situatie tegenkomen die we verwerpelijk vinden of waar we angst bij ervaren, is een uitnodiging om stil te worden en in het landschap van de pijn en angst te gaan ervaren wat zich daar afspeelt. Niet om de situatie apathisch te ondergaan maar vanuit een zachte blik met volle overgave de werkelijkheid te willen ervaren.

Het woord overgave hoort niet alleen bij de stervende mens; het is een actieve handeling die elke dag aan de orde zou mogen komen. Zen meditatie is een oefening in overgave, zacht worden en met een milde blik gaan kijken naar wat zich afspeelt. Om daarna met een krachtige energie op te gaan staan van je kussen en te doen wat jou te doen staat. Wat dat is…. Dat bepaal jij, maar dan zul je eerst stil moeten worden om daar achter te kunnen komen.

Hoe goed ben jij in overgave? Waar gaat jou gevecht over? Is dat onrecht, of eindelijk die erkenning krijgen of gaat het over die leegte, dat gebrek aan liefde? En de hamvraag is: helpt jouw vorm van gevecht je verder?

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp

Met dank aan Tara Brach en haar boek:
Het leven liefhebben door acceptatie