Soms lijkt het wel alsof het mediteren zou mogen leiden tot een bevrijding; een bevrijding impliceert dat we ergens in vast en gevangen zitten. Als we bevrijding zoeken, moeten we niet alleen inzien hoe we, door middel van karma, ons eigen onrust en ongemak hebben veroorzaakt. We moeten ook inzien dat we ons lijden nu creëren, elk moment opnieuw, door onze illusie dat we van al het andere gescheiden zijn.

Als we uitgaan van het feit dat wij ons ongemak, wat dat dan ook is, van ontevredenheid, gejaagdheid tot aan pijn en verdriet, dienen te overwinnen dan wel te ontlopen, kiezen we voor een leven vol met gevecht en angst. Dan gaan we anders naar de wereld kijken; met ogen die zoeken naar hetgeen overwonnen of ontlopen moet worden. Voordat je het weet zie je iets wat actie vraagt en voordat je je er bewust van bent, reageer je al op datgene waarvan jij dacht dat het een gevaar zou kunnen zijn.

Als je ophoudt de oorzaak van het lijden extern te maken, als je ophoudt op een conventionele manier naar de realiteit te kijken, ga je de verantwoordelijkheid voelen van de bevrijding, van het wegvallen van buiten en binnen, van goed en kwaad, van gewenst en ongewenst van ziek en gezond. Dan komen we bij een intrinsieke heelheid die alleen ervaren kan worden en zien we hoe we de wereld altijd hebben verteld in plaats van ervaren.

De meeste verhalen vertellen we onszelf. Het is de relatieve manier van kijken naar de wereld, een manier waar onze leergeschiedenis, de tot een verhaal gestolde ervaring, onze identiteit is gaan bepalen. In die wereld kijk je rond naar hetgeen overwonnen dan wel ontlopen moet worden. Dan ga je vooruitplannen, ga je een vakantie vastzetten om de tussentijd met iets leuks voor ogen aan te kunnen, ga je de hobby de vervulling van je leven maken om de leegte niet te hoeven ervaren, ga je veel te vaak JA zeggen om een gevoel van waardering te krijgen, ga je te hard werken om het verdriet van een verlies niet te hoeven ervaren.

We besteden zoveel energie in het overwinnen of ontlopen van hetgeen we als een mogelijk gevaar beschouwen. Zazen leert ons het precaire evenwicht tussen spanning en ontspanning, waarin ons lichaam tot rust kan komen en onze ademhaling een natuurlijk ritme vindt.

Binnen de zen leren we geleidelijk de vaardigheden om ons te concentreren en aanwezig te zijn daardoor neemt ons vermogen om aandachtig in zazen te zitten, met een heldere geest, steeds meer toe.  Onze beloning hiervoor is dat onze innerlijke rust en helderheid en het vermogen tot een één puntige aandacht te komen, dieper worden. Dit pad kan alleen ontwikkeld worden in een staat van vriendelijke mildheid. Een liefdevolle compassie voor je afdwalingen, je strijd van overwinnen en ontlopen.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp