Boeddha betekent ‘de Ontwaakte’. Het is wakker worden uit een onbewuste staat van zijn. Het is het ontwaken uit je automatisch gedrag, de daarbij horende gedachten, emoties en reactiepatronen. Vaak ben je dan de man of vrouw die anderen zo goed kennen. We leven volgens dat vernauwde beeld en denken dat het de werkelijkheid is.

Wakker worden betekent dat je verantwoordelijkheid neemt en je eigen keuzevrijheid weer gaat ervaren. Het is een staat van bewustzijn die als open en vrij gekenschetst wordt.

Helaas zijn we vaak als Mohini, een witte koningstijger in de dierentuin van Washington, die jarenlang verbleef in een kooi van 4 x 4 meter. Hij had daar een vast loopje ontwikkeld. Na jaren in die kooi was er geld genoeg om zijn verblijf te vergroten; hij kreeg een meer natuurlijke woonomgeving. Toch bleef hij – eenmaal vrijgelaten in dat prachtige nieuwe verblijf – in een hoekje zijn eigen 4 x 4 meter bewonen. Hij bleef daar heen en weer drentelen totdat er geen gras meer was. Zo stierf hij.

Om te ontwaken uit onze trance mogen we meer een Phoenix worden, een mythische vogel die uit zijn eigen as verrees en elke keer weer uit zijn dood geboren werd. Every day a beginners mind gaat daar over binnen de Zen.

Phoenix de vogel verrijst uit de as door zijn vleugels uit te slaan. De eerste vleugel van het zuivere inzicht wordt in het boeddhisme vaak omschreven als opmerkzaamheid. Het is de kwaliteit van bewustzijn waarmee wij feilloos registreren wat wij in het huidige moment ervaren.

De tweede vleugel van totale acceptatie, mededogen, is ons vermogen om mild en welwillend te staan tegenover dat wat wij waarnemen. We verzetten ons niet langer tegen onze angst en ons verdriet. In plaats daarvan treden wij beide tegemoet met de genegenheid waarmee een moeder haar kind begroet.

De twee vleugels van opmerkzaamheid en mededogen zijn onafscheidelijk met elkaar verbonden. Beide zijn essentieel om ons uit de trance van reactief gedrag te bevrijden. Zij werken samen en versterken elkaar.

De beide vleugels samen helpen ons in het huidige moment te blijven en dit te ervaren zoals het is. Wanneer we dit volhouden, gaat er iets gebeuren. We voelen ons vrijer, zien nieuwe mogelijkheden en weten duidelijk hoe wij verder willen.

Het is een vreemde paradox: ik kan pas veranderen wanneer ik mezelf volledig accepteer zoals ik ben (citaat Carl Rogers).

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp