De vakantietijd is bezig aan zijn eind te komen. Processen van werk, school, studie worden weer opgestart. De natuur is – ook al is dat niet goed te zien – bezig zich op te maken voor een herfst. Het frisse groen is er wel vanaf en in planten en bomen zijn processen op gang gekomen met daarin een boodschap naar een overgang. Je moet het wel willen zien.

Soms is een vakantietijd ook een mogelijkheid om tot bezinning te komen. Even uit je patronen stappen, tot rust komen om je dan beter te realiseren uit welk proces je bent gestapt. Wat kenmerkte jou in dat proces van ‘geen vakantie hebben’. Voor velen is dat proces het werk, gezin en huishouden, je inkomen, je bankzaken, je vrienden en familie.

We hebben ons zelf hier in de zendo van Zen Voorne voor de vakantie niet afgevraagd waar we naar toe gaan maar waar we vandaan gaan, wat we achterlaten, waar we van weg trekken. Een omgekeerde vraag die de bezinning voedt en ons een inzicht kan geven.

Het vastklampen aan het bekende, het patroonmatig gedrag is een menselijk emotioneel reactiepatroon. Het is een bekende weg die we kennen en waar we bijna ‘bewusteloos’ weer in stappen – ook na een hopelijk fijne vakantieperiode. Tja, zeggen we dan: “het leven gaat door en er worden nu eenmaal een aantal dingen van mij verwacht.”

De vraag is of het dwingende van het patroon altijd buiten je ligt, of je de omgeving, de context waarin je leeft, de anderen, als een alibi kan gebruiken om te verklaren waarom je weer in datzelfde proces stapt. Het valt mij op dat zoveel mensen na een bepaalde werkperiode zo enorm toe leven naar een vakantie, het zo nodig lijken te hebben, bij moeten komen om de vitaliteit weer een beetje op te krikken.

Zelf merk ik dat werk waar ik niet altijd de zingeving ervaar, mij leeg trekt. Ik overleef dan door mij minder bewust te gaan gedragen; ik trek mij terug en kom – zonder dat ik mij daarvan bewust ben – in een overleefmodus. Ik klamp mij dan vast aan voor mij bekende patronen waarvan ik inmiddels in mijn leven heb geleerd dat ik daar redelijk mee uit de voeten kom en geen verder ongemak veroorzaak.

Als ik lang in die overlevingsmodus verblijf merk ik – vaak achteraf – dat het leven, het bewustzijn, de presence, zich naar binnen terugtrekt. Ik overleef vanuit mijn bekende patronen, met de daarbij horende rationalisaties, verhalen over hoe het zit en wat er speelt. De werking die dat op mijn omgeving heeft is groot, ik creëer daarmee een eigen context waarin ik mijn eigen waarheid schep.

Deze tijd – van de zomer naar de herfst – gaat over het bewust worden van dat emotionele reactiepatroon: vastklampen. Jezelf vasthouden aan dat wat niet meer voedt, leeft en zin geeft. Het zitten in stilte is een liefdevolle uitnodiging om datgene wat zich ver in jezelf heeft teruggetrokken te vragen tevoorschijn te komen. Wat het ook is, waar het ook over gaat.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp