Voelen en emoties zijn verschillend

Mentale patronen van denken
mei 4, 2022
Je adem als klapdeur
mei 18, 2022
Laat alles zien

Voelen en emoties zijn verschillend

Gevoel en emotie worden vaak door elkaar gebruikt en brengen verwarring. In de zen training word je uitgenodigd om bij sterke emoties een moment van bezinning te gebruiken om de emoties nader te onderzoeken. Vorige week spraken we over de vijf mentale vergiften, denkpatronen die ons spreekwoordelijk lijden veroorzaken en in stand houden. Lijden en het ervaren van emoties liggen heel dicht bij elkaar en zijn een direct gevolg van de denkpatronen die ons ‘zijn’ zo typeert. Je gevoel volgen lijkt soms niets anders te zijn dan luisteren naar je emoties en je gedrag erop afstemmen. In 2015 schreef ik in een teisho de volgende regels over dat zogenaamde gevoel:

DE WAARHEID KAN IK NIET KENNEN”

Het is de gevoelde waarheid die een vinger om de trekker legt.
Het is de gevoelde waarheid die een steen door het raam gooit.
Het is de gevoelde waarheid die een raadsvergadering doet ontsporen.
Het is de gevoelde waarheid die buren tot haat drijft.
Het is de gevoelde waarheid die de relatie verandert in een intieme oorlog.
Het is de gevoelde waarheid die de kinderen tot krijgsgevangenen maakt.
Het is de gevoelde waarheid die mij mijn potenties doet ontkennen.
Het is de gevoelde waarheid die mij van schaamte laat wegkruipen.
Het is de gevoelde waarheid die mij het recht geeft te pakken en te grijpen.
Het is de gevoelde waarheid die mij leert dat ik de waarheid nooit kan kennen.”

Rients Ritskes heeft de beroemde uitspraak: “Goed voelen, helpt je om je goed te voelen” Hij doelt daarbij niet op het gangbare adagium om je gevoel te volgen maar hij zegt juist dat het gevoel een lichamelijk aspect is en een introspectie vraagt in het lichaam.  Weten wat daar speelt, snappen dat een gedachte impact heeft op je lijfelijkheid en je biologie van je interne systeem. Je lijf leren kennen in relatie met je gedachten, helpt je om je uiteindelijk beter te gaan voelen. Binnen de huidige samenleving is het niet eenvoudig om je zomaar goed te voelen. Er is zoveel aanbod om te kunnen genieten, genot te ervaren, waardoor het probleem niet is dat we niet kunnen genieten (je goed voelen) maar dat we een zeker onvermogen hebben om iets anders te doen dan genieten. Een gevolg daarvan is veel frustratie, onvrede en gedrevenheid naar het spreekwoordelijke genieten.

In het levenswiel van Samsara staat in het centrum de haan, de slang en het varken afgebeeld. Het zijn de drie centrale vergiften: begeerte – afkeer – onwetendheid. Het is de dynamiek van deze drie mentale denkpatronen die ons handelen veelal onbewust drijft en het lijden voedt. In onze moderne tijd, zo schrijft Carl Cederström (‘ons geluksideaal’), is het hart van dit geluksideaal: authenticiteit, genot en zelfontplooiing. In zijn analyse leidt dit tot consumentisme, hedonisme en individualisme en binnen een sociale verdeelde samenleving brengt dit altijd veel lijden met zich mee.

Om uit het karmische wiel van lijden te kunnen stappen is een ontwikkeling nodig van liefde, vriendelijkheid en soliditeit. Goed leren voelen wat zich binnen de grenzen van je eigen vel afspeelt is de eerste stap.

Comments are closed.