Volwassen zijn is meer dan biologisch “compleet” te zijn of jezelf goed kunnen redden in het leven. Ook gaat het verder dan een stabiele identiteit te hebben. Volwassenheid typeert zich onder andere in een aantal levensvraagstukken. Deze situaties brengen je in beweging en kunnen tot veel emoties leiden. Ik zal er een aantal noemen:

1. Een veilige band met andere mensen kunnen opbouwen zonder al te veel restricties
2. Autonoom en onafhankelijk kunnen zijn en je ook zo in een relatie kunnen voelen: in vrijheid gebonden
3. Je vrij voelen om je wensen, verlangens en emoties te kennen en te kunnen uiten
4. Je kwetsbaar op te kunnen stellen met behoud van eigenwaarde en zelfvertrouwen
5 Om te kunnen gaan met grenzen zonder de innerlijke impuls te voelen om er tegen in verzet te gaan

Natuurlijk is dit lijstje niet compleet en ook niet richtinggevend. Het is hooguit een aanleiding om voor jezelf eens na te gaan hoe je ten opzichte van deze onderwerpen staat. Waar liggen jouw gevoeligheden of blokkades? In die zin is volwassenheid een wenkend perspectief, een stip op de horizon waar je steeds meer naar toe beweegt.

Je zou kunnen stellen dat verlichting te maken heeft met die ‘tot volle wasdom geraken’. Het is mooi om te zien dat bij vele mensen dit proces van tot wasdom komen, gepaard gaat met een fysieke achteruitgang en beperkingen. Je zou bij het bovenstaande rijtje dan nog een criterium kunnen plaatsen:

6. Om kunnen gaan met veranderingen en daarbij in verbinding blijven met jezelf en anderen

Zazen, zitten in stilte, helpt je om die psychologische flexibiliteit te onderhouden dan wel te bereiken.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp