De zen meditatie helpt je om dichtbij jezelf te geraken. Weten wat er zich afspeelt in je denken, je emoties en in je lijf. Het is best raar dat de beschouwende blik eerst naar binnen moet gaan om daar te leren zien wat zich daar afspeelt voordat de blik in ‘vrijheid’ naar buiten gericht kan worden.

In zekere zin gaat het in ons leven om het doen vergroten van de keuzevrijheid. De gevoelde innerlijke ruimte om te doen wat je volgens je eigen waardeoriëntatie echt wilt doen. Dat is helemaal niet zo eenvoudig omdat het echt wel enige introspectie nodig heeft om bij je zelf te achterhalen wat jij echt belangrijk vindt in dit leven.

Eerder heb ik geschreven over het volgen van een innerlijk kompas, je richten op het voor jou belangrijke noorden (…). Dat kompas heb je nodig om je denken, je voelen en je handelen op af te stemmen. Als je handelen geen contact maakt met dat waardebesef, dat innerlijke kompas, loop je grote kans dat je door het leven opgepakt wordt en in een stroom terechtkomt die je weinig innerlijke ruimte overlaat om echt te kiezen.

Dan zit je vast in verantwoordelijkheden, verwachtingen van anderen, afspraken, de wijze waarop je wilt dat anderen jou zien, kortom dan ben je gebonden in patronen van gedrag, emoties en denken. Het patroonmatige neemt het van de vrijheid over en regelt alles. Als je ervan af wilt wijken, komt de innerlijke dialoog vol aan het woord en krijg je van je eigen denken de volle laag. De geest, ons ego, houdt niet van veranderingen.

We leven hier in Nederland in vrijheid en democratie; we vieren dat ook regelmatig en soms zie je protestdemonstraties die lijken alsof mensen aan die vrijheid invulling aan het geven zijn. Is dat ook echt zo? Leven we vanuit vrijheid of volgen we de makkelijke weg van reeds bekende gedragspatronen, angsten, onzekerheden, verlangen of afkeer? Is het een protestbeweging om niet in verandering te komen?

Je eigen leven vol-waardig leven in vrijheid is een actieve weg van inkeer en bezinning, van onder ogen willen komen wat niet meer werkt en een andere keuze maken dan je impuls je ingeeft. Soms levert dat weerstand op in je omgeving, soms verlies je een aantal ‘vrienden of familieleden’ maar uiteindelijk geeft het ruimte en vrijheid.

Als we zazen doen, betreden we een heel persoonlijke ruimte. Voor velen is het al een hele opgave om binnen die intimiteit te ervaren wat gaande is. Door zazen kunnen we de conditionering doorbreken, die ons op de tredmolen houdt. Het jaar loopt ten einde en vraagt om een nieuw begin. Welk nieuw begin zet u in?

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp