Le penseur (De denker) – Auguste Rodin

Het wordt als wijsheid gezien als iemand weet heeft van het feit dat hij heel veel niet weet en daardoor minder stellig en meer zoekend in het leven staat. Maar dan moet je niet leven in de wereld van Twitter want daar dien je in korte staccato zinnen je mening pontificaal neer te zetten.

Het ligt in de menselijke natuur verscholen dat wij behoefte hebben aan controle en zekerheid. Dat gegeven komt voort uit ons overlevingsbrein en als we niet oppassen ervaren we constant aanvallen op onze meningen, opinies, belangen, zekerheden waardoor wij met een stellige en soms ook aanvallende waarheid voor de dag treden. Het ligt ook in de menselijke natuur om informatie selectief tot ons te nemen. We krijgen zoveel prikkels binnen waardoor wij het meeste elimineren om alleen tot ons bewustzijn door te laten dringen wat overeenkomt met hetgeen we al weten. We nemen dus waar wat al in ons bewustzijn aanwezig is.

Dit gegeven vereenvoudigt de wereld om ons heen enorm. We weten hoe het zit en handelen daar naar. In het contact met anderen kan dat leiden tot verwijdering en conflict; ook kan het zo gaan dat wij alleen de mensen toelaten in onze intieme kring die ongeveer het zelfde vinden zodat de bubbel van weten niet belaagd wordt. Dat kan als prettig ervaren worden en maakt je wereld klein en overzichtelijk.

Het is belangrijk om je te realiseren dat de werkelijkheid complex is en feitelijk niet gekend kan worden. Leven vanuit dit besef – ik weet het niet – geeft ruimte en maakt de kring van nabijheid met anderen groter. Als je vreemden en anderen ontmoet verander je zelf ook. Wie je bent is een kwestie van wie je ontmoet.

De uitnodiging is om je zekerheid en stelligheid over van alles en nog wat, niet al te serieus te nemen. Het zeker weten is slechts een manier om de steeds weer veranderende werkelijkheid te vangen en te laten stollen. In die zin  is de waarheid een illusie. Het vergt ook moed om het niet te weten en daarmee open te staan voor ervaringen en indrukken. Een open wereld, wie wil dat niet?

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp