Stil staan om bewust te worden
november 20, 2016
Waar doe ik het voor?
december 11, 2016
Laat alles zien

Winter sesshin Zen Voorne 2016

DSC_0867Binnen de facebook cultuur is het niet gebruikelijk om het over het lijden te hebben. Je komt dan al gauw allerlei uitroepen tegen die pleiten om het vooral gezellig te houden. Toch bestaat het leven niet alleen maar uit plezier en gezelligheid. Als je de gezondheidsdiensten mag geloven hebben een enorm aantal mensen aan de buitenkant het heel gezellig maar is er achter de ‘coulissen van dat theater’ veel meer aan de hand.

Zen training is een mentale fitness en probeert de deelnemer te trainen in aandacht en aanwezigheid. De Engelsen noemen dat “presence”. De training is niet bedoeld om een aards paradijs te creëren of je in een geloofsprogramma te krijgen met allerlei leefregels van ‘doe dit of laat dat’ maar om je te trainen in het omgaan met ongemak, gemis of pijn. We worden geboren, worden ziek en uiteindelijk gaan we dood. Daar tussen in is het niet alleen maar gezellig en leuk. Dat doet de socialmedia ons wel voorkomen maar is niet de realiteit.

In deze driedaagse sesshin – een stilte retraite binnen de Rinzai zen traditie – hebben wij ons diepgaand gebogen over de wijze waarop wij omgaan met pijn, gemis en ongemak. Pijn is onlosmakelijk verbonden met het leven. Het is ons omgaan met die pijn – de situaties die we liever niet in ons leven hebben – de weerstand ertegen, die de pijn naar een lijden omhoog tilt. Dat kan lijden zijn vanwege een gemis in een relatie, een verstoorde werkrelatie, een geliefde die ziek is en verzorgd moet worden, het wegvallen van dierbaren, het wegvallen van een droom of welk ander ongemak en verlies dan ook. Binnen de zen noemen wij de reële pijn – de feitelijke situatie – de eerste pijl die ons treft. Het leven raakt je altijd wel eens een keer. Niet te vermijden pijn. De wijze echter waarmee wij omgaan met die pijn is de tweede pijl die vaak direct erna komt. Die 2e pijl is van ons en heel persoonlijk.  Deze tweede pijl creëert het lijden. Ontkennen, rationaliseren, cynisme of uitbundig optimisme zijn allemaal vormen van het niet willen voelen van die pijn. Zo ontstaat een verschil tussen binnen en buiten. Dat wrikt uiteindelijk en kan je ziek maken.

Elke sesshin heeft een eigen koan. Een vraag en antwoord spel tussen leerling en leraar; deze keer was de koan: Welke troost kan ons werkelijk troosten? Natuurlijk helpt een arm om je schouder, of een liefdevolle blik en ook een praktische ondersteuning kan verlichtend werken. Maar hier wordt werkelijke troost bedoeld. Een troost die een ander je niet kan geven. Een troost die er altijd is maar waar je liever vandaan gaat. Het is niet eenvoudig om je lijden te onderzoeken – in welke vorm die zich ook aandient. Laat staan om dichtbij je pijn te geraken, een pijn die vaak een herhaling is van lang vervlogen tijden. De rauwheid van die pijn, die kwetsbaarheid, zo lastig, zo moeilijk….. maar ook nodig om dichtbij jezelf te blijven.

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp

4 Comments

  1. Kees van es schreef:

    Mooi geschreven Sjaak….ik blijf erbij het is tijd voor een boek….en een klant heb je al

  2. Frans schreef:

    Intense ervaring geweest deze Sesshin. Mijn leven zal nooit meer hetzelfde zijn als daarvoor. Heel veel dank