Karma: natuurwet van oorzaak en gevolg

Naar de andere oever gegaan
juni 29, 2020
De leegte is behoorlijk vol
augustus 17, 2020
Laat alles zien

Karma: natuurwet van oorzaak en gevolg

In vorige teisho’s is naar voren gekomen dat de manier waarop wij handelen een gevolg heeft. Het is zelfs nog sterker dan dat: de intentie die achter ons handelen verscholen ligt, bepaalt het gevolg. Moreel handelen – het achtvoudige pad – is daarom een wezenlijk onderdeel van het Boeddhisme. De intentie, de concentratie en de zuivere actie zijn de componenten van dit moreel handelen.

In onze maatschappij wordt steeds duidelijker dat een ieder zelf verantwoordelijk is voor zijn of haar eigen geluk. Daarbij komt dat bij het wegvallen van de religies – de ontkerkelijking – en de daarbij gegroeide verantwoordelijkheid om je eigen droom, je eigen bucketlist, in dit leven te gaan realiseren, er een korte termijn denken is ontstaan. Je zou kunnen zeggen dat onze maatschappij denkt, leeft en handelt vanuit het adagium: “na ons de zonvloed”. Niemand roept dat, maar de berg plastic in de zee, de klimaatveranderingen, de dominantie van de economie, het opjagende karakter van deze prestatie samenleving, is het karma van eerder handelen. In onze samenleving is het hiernamaals, de hemel, reïncarnatie, een leven na de dood, niet gangbaar. Hoe verhoudt de natuurwet van oorzaak en gevolg zich met dit korte termijn denken?

Karma wil zeggen:
“Wat je nu bent, is wat je bent geweest, en wat je zult zijn, is wat je nu doet”

Wat is de diepere strekking van een visie die het leven als eindig beschouwt? Wat betekent het dat wij zelf verantwoordelijk zijn voor het eigen geluk in ons huidig leven? Welke invloed heeft dit voor ons moreel handelen?

Wellicht is in het nadenken over deze vragen een tekst van Albert Einstein relevant:
Een menselijk wezen is onderdeel van een geheel dat wij ‘het universum’ noemen, een onderdeel begrensd in tijd en ruimte. Hij ervaart zichzelf, zijn gedachten en gevoelens als iets dat gescheiden is van de rest – een soort optisch bedrog van zijn bewustzijn. Deze waan is een soort gevangenis die ons beperkt tot onze persoonlijke verlangens en tot genegenheid voor slechts een paar mensen. Onze taak moet zijn uit die gevangenis te bevrijden door de kring van ons mededogen uit te breiden en alle levende wezens en de hele natuur in zijn schoonheid te omarmen”.

Uiteindelijk is het onze motivatie die de uitkomst van onze handelen bepaalt. Shantideva, een Indiaas filosoof uit 685 n.Chr., bracht dit principe zo onder woorden:

Alle vreugde in de wereld,
komt voort uit de wens dat anderen gelukkig mogen zijn.
Al het lijden in de wereld,
komt voort uit de wens dat ik zelf gelukkig mag zijn.

Kortom, is de wijze waarop nu in onze samenleving met de dood omgegaan wordt op termijn houdbaar en wat heeft dat voor gevolg op de wijze waarop het leven wordt ingericht?

Namasté,

Sjaak Ruivenkamp

Comments are closed.