Deze week behandelen we een gedicht van Jan Geurtz uit zijn boek ‘Wijzen naar de maan’. Het gaat over het zelfloze zelf, een lastig begrip waar we langzaam omheen gaan cirkelen om het van alle kanten te bekijken totdat we ontdekken dat het niet bekeken kan worden, niet gekend kan worden, dat het alles is maar ook ‘niet iets’.
“Waarom is er zo’n verschil tussen wens en werkelijkheid, wie je bent en wie je wil zijn, tussen ernst en gekkigheid?
Omdat je jezelf niet kent, en denkt dat lijf en levensverhaal zijn wie je werkelijk bent. We geloven dat echt helemaal.
Dat zelfbeeld vormt een groot ongemak: pijnlijke ervaringen in onze jeugd, angstig, afhankelijk en zwak, bedekken nu onze inherente vreugd.
Maar die angst en dat gemis willen we beslist niet voelen, en het intern gekissebis wordt toegedekt met leuke doelen.
Geluk en liefde zoeken we buiten ons; de ander moet ons eigenwaarde geven. Zo weerklinkt het in veel chansons: ik kan niet zonder jou leven.
Die ‘ík’ is slechts wie we denken dat we zijn, ons aangeleerde ego. Dit zelfbeeld zorgt voor angst en pijn en een hoop emotioneel stratego.
Totdat je ziet dat je dit niet bent; dat heel je zelfbeeld en al je gedachten slechts een voortbordurend verhaal zijn met hoop en vrees als sterkste krachten.
Maar wie leeft dit verhaal, welk licht schijnt hier doorheen, wie ervaart deze beelden, wie denkt woorden en taal?
Deze ‘ik’ kan niet worden gekend als vorm of materieel object. Dit is wie/wat je werkelijk bent, door bewustzijn in zichzelf verwekt.
Zodra volmaaktheid zichzelf herkent en door alles en iedereen heen schijnt, hoef je jezelf niet meer te verbeteren, het aloude streven lost op en verdwijnt.
Wat rest is het meest vreugdevolle spel van liefhebben en weer laten gaan. De personages veranderen soms, dat wel, maar de speler zelf is het eeuwig bestaan.
Hoe kan dit alles? De hemel weet hoe! Ontdek het zelf: wat is nog méér waar dan een koe?”
‘Niet iets’ is het lege midden, de ruimte waarin vormen en concepten ontstaan, wat alleen maar leegte kan bevatten om ruimte te bieden voor wat zich aandient: de volheid van ons bestaan.
Namasté,
Sjaak Ruivenkamp